SEJARAH PEMBENTUKAN MASYARAKAT MAJMUK DI MALAYSIA
PENGHAYATAN ETIKA DAN PERADABAN
SEJARAH PEMBENTUKAN MASYARAKAT MAJMUK DI MALAYSIA
MPU21032 PENGHAYATAN ETIKA DAN PERADABAN
PENSYARAH: PN HALIMATUS SAADIAH
AHLI KUMPULAN
MUHAMMAD IZZUDDIN HAIKAL BIN MOHAMAD WAZIR (21DDT23F1163)
Malaysia dikenali sebagai sebuah negara dengan masyarakat majmuk yang terdiri daripada pelbagai kaum dan identiti. Terdapat lebih daripada 80 kaum di seluruh Malaysia, dengan tiga kaum utama iaitu Melayu, Cina, dan India. Sebelum penemuan bijih timah oleh Long Jaafar pada tahun 1848, majoriti penduduk di Tanah Melayu adalah orang Melayu. Hanya sebilangan kecil orang Cina datang sebagai pedagang, manakala sebilangan kecil orang India bekerja sebagai buruh.
Pada pertengahan abad ke-19, dasar kolonial British menyebabkan penghijrahan besar-besaran kaum Cina dan India ke Tanah Melayu untuk bekerja di tapak perlombongan dan sektor ekonomi.
Keadaan ini berterusan sehingga sebelum Perang Dunia Kedua. Dasar liberal British membawa kepada pembentukan masyarakat berbilang kaum dengan pelbagai cara hidup dan keturunan. Penghijrahan besar-besaran ini mengubah struktur demografi asal Tanah Melayu.
Pembentukan masyarakat majmuk menyebabkan British menggunakan pendekatan ‘pecah dan perintah’ dalam pentadbiran Tanah Melayu. Kaum pendatang dibiarkan mengekalkan identiti dan budaya masing-masing, sementara interaksi antara kaum tidak digalakkan. Akibatnya, terbentuklah masyarakat majmuk yang berbilang kaum di negara ini dari masa ke masa.
2.0 SEJARAH LATAR BELAKANG PEMBENTUKAN MASYARAKAT MAJMUK
Malaysia sebagai sebuah negara majmuk terbentuk daripada sejarah panjang penghijrahan pelbagai kaum ke Tanah Melayu. Pada asalnya, penduduk Tanah Melayu terdiri daripada kaum Melayu yang menjadi majoriti, namun selepas penemuan bijih timah oleh Long Jaafar pada tahun 1848, kemasukan buruh dari Cina dan India meningkat untuk memenuhi keperluan sektor perlombongan dan perladangan. Kedatangan mereka secara besar-besaran berlaku sekitar pertengahan abad ke-19, apabila dasar kolonial British membawa buruh-buruh luar ini ke Tanah Melayu. Kaum Cina dibawa masuk untuk bekerja di lombong bijih timah manakala kaum India untuk bekerja di ladang getah. Pada masa yang sama, British melaksanakan dasar "pecah dan perintah" (divide and rule) yang memisahkan masyarakat berdasarkan fungsi ekonomi dan kawasan kediaman. Kaum Melayu terlibat dalam pertanian dan tinggal di kampung, kaum Cina dalam perniagaan dan perlombongan di bandar, manakala kaum India bekerja di ladang.
Penghijrahan ini berterusan sehingga sebelum Perang Dunia Kedua, dan selepas perang, perubahan sosial dan politik berlaku dengan pantas. Dasar British serta pengaruh perang mengubah struktur masyarakat, dan perjuangan kemerdekaan Malaysia memperkenalkan usaha untuk menyatukan masyarakat berbilang kaum ini. Selepas kemerdekaan pada tahun 1957, kerajaan Malaysia berusaha untuk mengekalkan keharmonian antara kaum melalui dasar-dasar yang menggalakkan perpaduan dalam pendidikan, ekonomi, dan politik. Meskipun wujud perbezaan dalam budaya, agama, dan bahasa, masyarakat Malaysia hari ini merupakan contoh bagaimana sebuah negara majmuk dapat bersatu dan membangun dengan stabil. Pembentukan masyarakat majmuk ini kekal sebagai elemen penting dalam sejarah Malaysia yang telah berjaya memanfaatkan kepelbagaian etnik untuk pembangunan negara.
3.0 DARI MASYARAKAT MELAYU
Orang Melayu merupakan penduduk asal di Tanah Melayu dan telah menetap di sini sejak sekian lama. Mereka hidup dalam sistem masyarakat tradisional yang berpusat di sekitar Kesultanan Melayu seperti Kesultanan Melaka, Kedah, Perak, dan Johor. Orang Melayu terlibat dalam pelbagai aktiviti ekonomi seperti pertanian, perikanan, dan perdagangan, dan mereka memainkan peranan penting dalam perkembangan awal budaya, agama (terutamanya Islam), dan politik di rantau ini.
Sebelum campur tangan British, masyarakat Melayu sudah membentuk struktur sosial yang jelas dengan raja-raja Melayu memegang kuasa mutlak di wilayah masing-masing. Kesultanan ini juga menjadi pusat perdagangan dan pertukaran budaya antara Asia Tenggara, India, China, dan Timur Tengah. Walaupun penjajahan British membawa perubahan dalam sistem politik dan ekonomi, orang Melayu tetap kekal sebagai kaum majoriti dan penggerak utama dalam politik Tanah Melayu.
4.0 DARI MASYARAKAT CINA
Orang Cina: Kemasukan Semasa Era Penjajahan British Penghijrahan besar-besaran orang Cina ke Tanah Melayu bermula pada awal abad ke-19 ketika British membuka lombong-lombong bijih timah dan mengembangkan aktiviti ekonomi di Semenanjung. British memerlukan tenaga kerja tambahan, terutamanya dalam industri perlombongan bijih timah dan sektor perdagangan, maka ramai orang Cina dibawa masuk untuk bekerja di lombong-lombong ini. Kebanyakan mereka berasal dari wilayah selatan China seperti Guangdong dan Fujian.
Masyarakat Cina di Tanah Melayu pada awalnya tertumpu di kawasan perlombongan seperti di Larut, Kinta, dan Kuala Lumpur. Lama-kelamaan, mereka mula membentuk komuniti yang mantap, terlibat dalam sektor perdagangan, perniagaan, dan perindustrian. Meskipun pada awalnya orang Cina dibawa masuk untuk bekerja, mereka akhirnya menetap secara kekal dan menyumbang kepada pertumbuhan ekonomi serta pembangunan bandar-bandar utama di Tanah Melayu.
5.0 DARI MASYARAKAT INDIA
Penghijrahan untuk Bekerja di Ladang Orang India mula berhijrah ke Tanah Melayu pada akhir abad ke-19 dan awal abad ke-20. Penghijrahan ini dipengaruhi oleh keperluan tenaga buruh di ladang-ladang getah yang berkembang pesat akibat dasar ekonomi British. Orang India yang dibawa masuk, terutamanya dari Tamil Nadu, India Selatan, bekerja sebagai buruh di ladang-ladang getah dan kelapa sawit, selain ada yang bekerja dalam sektor kereta api dan perkhidmatan awam.
Selain kaum Tamil, terdapat juga kumpulan-kumpulan kecil dari India Utara seperti Sikh dan Benggali yang bekerja dalam bidang kepolisian dan ketenteraan. Walaupun pada mulanya kedatangan orang India adalah atas permintaan tenaga kerja di ladang, mereka akhirnya juga menetap di Malaysia, membentuk komuniti tersendiri dan terlibat dalam pendidikan, kesihatan, serta pelbagai bidang profesional.
6.0 FAKTOR PEMBENTUKAN MASYARAKAT MAJMUK DI MALAYSIA
Pembentukan masyarakat majmuk di Malaysia didorong oleh beberapa faktor utama yang berkait rapat dengan sejarah dan perkembangan ekonomi negara. Antara faktor-faktor tersebut adalah:
1.Penemuan Sumber Asli :
Penemuan bijih timah di Tanah Melayu pada abad ke-19, terutama di kawasan seperti Perak dan Selangor, telah mendorong kemasukan buruh asing, khususnya dari China. British yang menjajah Tanah Melayu ketika itu memerlukan tenaga kerja yang banyak untuk mengusahakan lombong-lombong bijih timah. Ini membuka pintu kepada penghijrahan kaum Cina ke Tanah Melayu untuk bekerja dalam sektor perlombongan.
2.Penglibatan British dalam Ekonomi :
British juga membawa masuk kaum India sebagai buruh kontrak untuk bekerja di ladang-ladang getah yang ditubuhkan selepas perkembangan industri getah. Sistem ekonomi kolonial British yang memerlukan buruh murah dari luar ini memisahkan kaum berdasarkan pekerjaan, iaitu kaum Melayu dalam sektor pertanian, kaum Cina dalam perlombongan dan perniagaan, manakala kaum India di ladang-ladang getah.
3.Dasar Kolonial British :
Dasar "pecah dan perintah" yang diperkenalkan oleh British mengasingkan kaum berdasarkan tempat tinggal dan pekerjaan. Ini menjadikan masyarakat di Tanah Melayu berkembang dengan ciri-ciri kaum yang jelas berbeza dari segi ekonomi, sosial dan budaya. Kaum Melayu kebanyakannya tinggal di kampung-kampung dan terlibat dalam pertanian, kaum Cina tinggal di bandar-bandar dan mengendalikan aktiviti perniagaan, manakala kaum India ditempatkan di ladang-ladang getah.
4.Perkembangan Infrastruktur dan Perniagaan:
Selain perlombongan dan perladangan, perkembangan infrastruktur seperti jalan kereta api dan pelabuhan turut memainkan peranan penting dalam penghijrahan pelbagai kaum. Pembangunan bandar-bandar utama seperti Kuala Lumpur, Pulau Pinang, dan Singapura sebagai pusat perdagangan antarabangsa menarik lebih ramai pendatang dari China dan India, serta pedagang dari negara-negara lain.
5.Kesempatan Ekonomi :
Peluang ekonomi yang ditawarkan di Tanah Melayu menarik ramai imigran dari China dan India yang mencari kehidupan yang lebih baik. Mereka melihat Tanah Melayu sebagai tempat untuk mencari rezeki, terutama dalam perniagaan, perlombongan, dan perladangan, yang tidak mereka peroleh di tanah air asal mereka.
6.Keperluan Tenaga Kerja di Sektor :
Keperluan tenaga kerja yang besar untuk mengusahakan lombong bijih timah dan ladang getah tidak dapat dipenuhi oleh penduduk tempatan. Oleh itu, British menggalakkan penghijrahan besar-besaran kaum Cina dan India untuk memenuhi keperluan tenaga buruh ini, yang seterusnya membawa kepada pembentukan masyarakat berbilang kaum di Malaysia.
7.0 KESAN POSITIF PEMBENTUKAN MASYARAKAT MAJMUK DI MALAYSIA
1.Kepelbagaian Budaya :
Masyarakat majmuk di Malaysia menjadikan negara ini kaya dengan kepelbagaian budaya, adat resam, dan cara hidup. Pelbagai perayaan seperti Hari Raya Aidilfitri, Tahun Baru Cina, Deepavali, dan Krismas disambut bersama, menjadikan Malaysia sebagai negara yang unik dengan pelbagai budaya dan tradisi yang harmoni.
2.Pembangunan Ekonomi :
Kehadiran pelbagai kaum di Malaysia turut memberi impak positif kepada pembangunan ekonomi negara. Setiap kaum menyumbang kepada sektor-sektor tertentu seperti pertanian, perlombongan, perniagaan, dan perindustrian. Contohnya, kaum Melayu memainkan peranan dalam sektor pertanian, kaum Cina dalam perniagaan dan perindustrian, manakala kaum India dalam sektor perladangan. Ini membantu pertumbuhan ekonomi negara secara keseluruhan.
3.Pengukuhan Integrasi Nasional :
Walaupun Malaysia mempunyai pelbagai kaum, usaha-usaha berterusan oleh kerajaan dan masyarakat untuk memupuk perpaduan telah berjaya mengekalkan keharmonian di negara ini. Program-program seperti Rukun Negara, Dasar Ekonomi Baru (DEB), dan sekolah kebangsaan bertujuan untuk memperkukuhkan integrasi antara kaum serta mengelakkan persengketaan etnik.
4.Pembelajaran Pelbagai Bahasa :
Masyarakat majmuk di Malaysia menawarkan peluang unik untuk mempelajari pelbagai bahasa seperti Bahasa Melayu, Mandarin, Tamil, dan Inggeris. Kepelbagaian bahasa ini membolehkan rakyat Malaysia memahami dan berinteraksi dengan pelbagai budaya. Kemahiran berbahasa bukan sahaja memudahkan komunikasi antara kaum, tetapi juga memberi kelebihan dalam hubungan antarabangsa. Dalam dunia globalisasi, penguasaan pelbagai bahasa memberikan kelebihan kompetitif dalam bidang seperti perniagaan, pelancongan, dan diplomasi.
5.Pengaruh Global dan Tarikan Pelancong :
Kepelbagaian budaya di Malaysia menjadi faktor utama yang menarik pelancong dari seluruh dunia. Dengan masyarakat majmuk yang hidup harmoni, Malaysia menawarkan pengalaman unik yang jarang ditemui di negara lain. Pelancong dapat menyaksikan perayaan-perayaan seperti Tahun Baru Cina, Deepavali, dan Hari Raya, selain menikmati masakan tempatan yang mencampurkan pelbagai pengaruh budaya. Keharmonian ini memberikan imej positif kepada dunia, menjadikan Malaysia destinasi pelancongan dan tempat pelaburan asing yang stabil.
8.0 KESAN NEGATIF PEMBENTUKAN MASYARAKAT MAJMUK DI MALAYSIA
1.Ketegangan Kaum :
Walaupun terdapat usaha untuk memupuk perpaduan, perbezaan kaum dan budaya kadangkala menimbulkan ketegangan. Contohnya, Peristiwa 13 Mei 1969 menjadi bukti bahawa isu perkauman boleh menyebabkan konflik yang serius.
2.Perbezaan Sosioekonomi :
Salah satu kesan negatif yang ketara adalah perbezaan dari segi ekonomi antara kaum. Ini menyebabkan jurang pendapatan yang ketara antara kumpulan etnik, yang boleh menimbulkan rasa ketidakadilan dan ketidakpuasan hati.
3.Politik Berasaskan Kaum :
Politik di Malaysia sering kali berkisar pada kepentingan kaum tertentu. Parti-parti politik berasaskan kaum seperti UMNO, MCA, dan MIC memperkukuhkan pemisahan ini, dan kadangkala menimbulkan ketegangan dalam keputusan politik negara.
9.0 ISU SEMASA BERKAITAN MASYARAKAT MAJMUK DI MALAYSIA
1. Polarisasi Kaum dalam Politik :
Polarisasi kaum dalam politik sering menjadi isu besar di Malaysia. Perpecahan mengikut garisan etnik dalam sokongan politik boleh dilihat dalam pilihan raya. Parti politik sering dikaitkan dengan kaum tertentu, dan ini mencerminkan realiti masyarakat yang masih cenderung memilih mengikut etnik. Terdapat kebimbangan bahawa politik berasaskan kaum ini akan terus membahagikan masyarakat dan menghalang pembentukan perpaduan nasional yang lebih kukuh.
2. Pendidikan Berasaskan Kaum :
Sistem pendidikan di Malaysia yang terdiri daripada sekolah kebangsaan, sekolah jenis kebangsaan Cina, dan sekolah jenis kebangsaan Tamil terus menjadi perbincangan. Ada yang berpendapat bahawa sistem ini menggalakkan segregasi etnik sejak awal usia, manakala yang lain melihatnya sebagai langkah penting untuk mengekalkan identiti budaya dan bahasa masing-masing. Isu ini menimbulkan cabaran dalam membina perpaduan di kalangan generasi muda yang berbeza etnik.
3. Ketegangan Agama :
Agama juga sering menjadi isu yang berkait rapat dengan kaum. Malaysia adalah sebuah negara dengan majoriti penduduk Islam, tetapi juga mempunyai populasi bukan Islam yang signifikan. Ketegangan kadang-kadang berlaku, terutamanya apabila isu-isu yang melibatkan agama, seperti pertukaran agama, pembinaan rumah ibadat, dan penguatkuasaan undang-undang syariah, muncul dalam wacana awam. Isu ini kadang-kadang diperbesar melalui media sosial, menimbulkan ketegangan antara komuniti agama yang berbeza.
4. Isu Perkauman di Media Sosial :
Media sosial sering menjadi platform untuk perbincangan yang berkaitan dengan kaum dan agama. Namun, platform ini juga kerap menjadi medan untuk menyebarkan kenyataan perkauman atau berbentuk kebencian. Kes-kes provokasi kaum yang berlaku di platform digital ini menimbulkan kebimbangan bahawa media sosial memperburuk lagi polarisasi etnik dan ketidakpercayaan antara komuniti yang berbeza di Malaysia.
10.0 CARA MENGATASI ISU BERKAITAN MASYARAKAT MAJMUK DI MALAYSIA
1. Memperkuat Pendidikan Perpaduan :
Pendidikan adalah kunci untuk mengatasi perpecahan kaum dan memperkukuhkan perpaduan. Sistem pendidikan perlu menekankan nilai-nilai bersama seperti toleransi, kerjasama, dan saling menghormati antara kaum. Subjek sejarah, pendidikan moral, dan kajian agama harus ditingkatkan untuk menanamkan kefahaman dan empati terhadap budaya dan agama yang berbeza. Program pertukaran pelajar antara sekolah kebangsaan, sekolah jenis kebangsaan, dan sekolah swasta juga boleh memperkukuhkan hubungan antara pelajar dari pelbagai etnik.
2. Menggalakkan Interaksi Antara Kaum :
Interaksi antara kaum perlu diperbanyakkan melalui program komuniti, aktiviti sukarela, dan acara kebudayaan yang menggalakkan pergaulan antara kaum. Kerajaan boleh menganjurkan festival kebudayaan yang merangkumi pelbagai tradisi dan amalan kaum di Malaysia. Selain itu, usaha untuk menubuhkan lebih banyak kawasan kejiranan campuran di bandar-bandar besar dapat membantu memperkukuhkan hubungan sosial antara kaum yang berbeza.
3. Menegakkan Undang-undang Anti-Perkauman :
Penguatkuasaan undang-undang yang lebih ketat terhadap jenayah perkauman dan diskriminasi perlu diperhebatkan. Kerajaan boleh mempertimbangkan untuk memperkukuhkan atau menggubal undang-undang baru yang bertujuan untuk mencegah tindakan yang menimbulkan kebencian kaum. Mahkamah dan pihak berkuasa penguatkuasaan perlu bertindak segera terhadap sebarang aduan berkaitan isu perkauman, sama ada dalam bentuk diskriminasi pekerjaan, komen rasis, atau tindakan provokatif terhadap kaum lain.
4. Mempromosikan Media yang Beretika :
Media sosial dan media massa perlu bertanggungjawab dalam mempromosikan keharmonian antara kaum. Tindakan tegas perlu diambil terhadap mereka yang menyebarkan kenyataan berunsur perkauman dan kebencian. Pendidikan literasi media perlu diberi perhatian, supaya rakyat lebih bijak dalam menilai dan menyaring maklumat yang berpotensi memecahbelahkan masyarakat. Selain itu, media arus perdana perlu memainkan peranan lebih aktif dalam menonjolkan kisah-kisah kejayaan perpaduan dan kerjasama antara kaum di Malaysia.
11.0 CABARAN KERAJAAN DALAM MENJAMIN PERPADUAN MASYARAKAT MAJMUK DI MALAYSIA
Cabaran utama yang dihadapi oleh kerajaan dalam menjamin perpaduan masyarakat majmuk di Malaysia termasuk mengurus polarisasi kaum, sensitiviti agama, dan jurang ekonomi antara kaum. Polarisasi kaum sering diperbesar oleh pihak yang tidak bertanggungjawab, dan kerajaan perlu bertindak tegas dengan memperkenalkan dasar perpaduan yang lebih inklusif. Dalam bidang pendidikan pula, sistem vernakular yang berbeza bagi setiap kaum menyukarkan interaksi antara generasi muda. Oleh itu, reformasi pendidikan diperlukan untuk merapatkan jurang ini melalui program integrasi sekolah yang dapat memperkukuh perpaduan kaum sejak awal.
Selain itu, kerajaan juga menghadapi cabaran dalam menangani sensitiviti agama dan mengawal penyebaran maklumat palsu di media sosial, yang boleh menimbulkan ketegangan antara kaum. Tindakan proaktif seperti menggalakkan dialog antara agama dan memperkenalkan undang-undang yang lebih tegas terhadap penyebaran kebencian perlu dipertingkatkan. Cabaran lain termasuk memastikan integrasi kaum yang lebih baik di tempat kerja dan mengurangkan jurang ekonomi melalui pengagihan peluang ekonomi yang adil bagi semua kaum. Kerjasama antara kerajaan, masyarakat, dan sektor swasta sangat penting dalam usaha ini untuk memastikan perpaduan dan keharmonian yang berterusan.
12.0 VIDEO BERKAITAN MASYARAKAT MAJMUK DI MALAYSIA
QUIZ
13.0 KESIMPULAN
Kesimpulannya, pembentukan masyarakat majmuk di Malaysia merupakan hasil daripada sejarah panjang yang melibatkan penghijrahan pelbagai kaum sejak zaman penjajahan British. Kehadiran kaum Melayu, Cina, India, dan lain-lain telah membawa kepada pembentukan masyarakat yang pelbagai dari segi etnik, budaya, dan agama. Walaupun kepelbagaian ini pernah menimbulkan cabaran dalam konteks sosial, ekonomi, dan politik, usaha berterusan oleh kerajaan dan masyarakat untuk memupuk perpaduan telah menjadikan Malaysia sebagai contoh sebuah negara yang berjaya mengekalkan keharmonian antara kaum. Sejarah masyarakat majmuk ini membentuk asas identiti Malaysia sebagai sebuah negara yang menghargai kepelbagaian, toleransi, dan kesepaduan, yang mana nilai-nilai ini harus terus dipelihara untuk memastikan keamanan dan kemakmuran negara pada masa hadapan.
14.0 SUMBER RUJUKAN
Sumber dripada buku :
- Cheah Boon Kheng. The Making of a Nation: The Founding of Malaysia. ISEAS Publishing, 2002.
- Link: https://books.google.com.my/books?redir_esc=y&id=Owo39zRMQbwC&q=+peranan+masyarakat+majmuk+dalam+pembentukan+negara.#v=onepage&q=peranan%20masyarakat%20majmuk%20dalam%20pembentukan%20negara.&f=false
- Shamsul Amri Kesatuan dalam Kepelbagaian Perpaduan di Malaysia:. Penerbit Universiti Kebangsaan Malaysia, 2005.
- Link:https://www.researchgate.net/publication/276207437_Kesatuan_dalam_Kepelbagaian_Perpaduan_di_Malaysia_sebagai_work-in-progress
- Kementerian Pendidikan Malaysia. Buku Teks Sejarah Tingkatan 5. Dewan Bahasa dan Pustaka, 2015.
- Link: https://apdm.my/buku-teks-sejarah-tingkatan-5/
Sumber Internet:
- Jabatan Penerangan Malaysia. "Perpaduan Kaum di Malaysia." penerangan.gov.my
- https://dbook.penerangan.gov.my/dbook/dmdocuments/perpaduan_dalam_kepelbagaian/files/downloads/perpaduan_dalam_kepelbagaian.pdf#:~:text=BAHAWASANYA%20NEGARA%20KITA%20MALAYSIA.
- Tourism Malaysia. "Malaysia: A Multicultural Society." malaysia.travel
- https://www.tourism.gov.my/campaigns/view/malaysia-truly-asia#:~:text=Bordering%20three%20other%20countries,
- My cerdika.com kepentingan perpaduan kaum
- https://mycerdika.com/kepentingan-perpaduan-kaum/#:~:text=Sejarah%20Perpaduan%20Kaum%20di%20Malaysia.
Comments
Post a Comment